In mijn praktijk behandel ik regelmatig vrouwen en in een enkel geval mannen die seksueel misbruikt zijn. Het is het topje van de ijsberg. Voor de meeste slachtoffers van seksueel misbruik is massage te bedreigend.

Neem nou Eva. Ik wist het al voor ze erover begon. Haar lichaam voelde leeg en koud aan, alsof er niemand thuis was. Haar spieren waren slap en willoos. Ze onderging de massage met die specifieke gelatenheid waarvan ik in de loop der jaren ben gaan begrijpen dat het één van de belangrijkste overlevingsmechanismen is bij geweld, mishandeling en misbruik. Je kunt maar beter niet thuis zijn als je huis leeggeroofd wordt.

Na de massage vertelde ze op laconieke toon dat ze als kind door haar vader was misbruikt.
‘Ik weet wel hoe erg dat is’, zei ze. ‘Als ik erover lees dan snap ik dat het verschrikkelijk is. Maar ik voel het niet. Ik voel helemaal niks.’
Omdat ze als kind de conclusie had getrokken dat haar lichaam niet haar toebehoorde had ze zich keer op keer opnieuw uitgeleverd aan de volgende man die haar zag zitten. Haar leven was een aaneenschakeling van verbroken relaties.
Gaandeweg ging ze meer voelen. Bij iedere massage een klein beetje meer.

Eerst kwam de angst. De angst voor intimiteit, de angst om aangeraakt te worden, de angst voor pijn, de angst om überhaupt iets te voelen. Dan verkrampte haar lichaam volkomen. Soms gilde ze, schel, hard en lang.
Daarna kwam het schuldgevoel. Het gevoel dat het haar schuld was omdat ze geen ‘nee’ had gezegd, omdat ze niet harder had gevochten tegen haar vader. Alsof je als kind ‘nee’ kan zeggen tegen een volwassene, laat staan tegen je eigen vader, de man die je instinctief vertrouwt en van wie je in je onbevangenheid verwacht dat hij je beschermt.

Toen kwam de schaamte, de schaamte die ze voelde wanneer ze als volwassene seks had, iets dat ze niet kon scheiden van de herinnering. Hoe kon ze genieten van iets wat haar haar onschuld had gekost?

Toen kwam de woede. De woede die ze als klein meisje niet had durven voelen. Razend was ze. Ze schreeuwde, sloeg en trapte om zich heen en ik was blij, blij dat ze weer terug was.

Na de woede kwam het verdriet. Dat was het meest hartverscheurende. Op een gegeven moment lag ze opgerold te kermen als een gewond dier toen ze besefte wat haar was afgepakt, en hoeveel het haar had gekost. Met tranen in mijn ogen probeerde ik haar vast te houden en te troosten, maar ze was op dat moment ontroostbaar.

Ik weet nog dat ik na die sessie naar huis ging en en haast ruzie kreeg met mijn man, omdat hij me als verwelkoming een klapje op mijn billen gaf. Ik kon het niet waarderen. Later die avond gromde hij waarderend bij een B-film waar jonge meisjes met wapperende borsten opgejaagd werden door monsters die ze levend op wilden eten. Ik kon hem wel wat doen. En toen hij me die avond in bed naar zich toe trok duwde ik hem weg. Ik kon hem even niet meer zien voor wie hij was: een eerlijke, oprecht vriendelijke man, niet net zo’n stuk verdriet als de vader van Eva en al die andere klootzakken die kinderen en vrouwen alleen maar gebruiken voor hun eigen genot.

Seksueel misbruik staat echter niet op zichzelf. Het is NIET een onverklaarbaar fenomeen dat los staat van de rest van de maatschappij. Nee, het maakt er onderdeel van uit en het is verweven met alles wat er verder gaande is in de wereld.
Seksueel geweld komt zoveel voor dat het iedereen aangaat. Ja, er is een groot verschil tussen het daadwerkelijk misbruiken van een meisje van vijf en het onschuldig vermaak van porno kijken, seksistische grappen maken of met je vrienden naar een striptent gaan. Maar hoe onschuldig is het echt? Hoe scherp is de grens tussen onschuldig vermaak en seksueel misbruik? Wanneer gaat genieten over in geweld? Wanneer kom je als man of vrouw in het grijze gebied terecht? Wanneer merk je dat je jezelf of anderen gaat verdedigen, terwijl je je eigenlijk vies voelt? Wanneer worden we medeplichtig? Wanneer moeten we iets doen? Of juist iets laten?

Met Eva gaat het de laatste tijd uitstekend. Soms huilt ze, soms is ze boos, maar vaak geniet ze. Soms maakt ze zelfs grappen over wat haar is overkomen.
‘Nou, ik heb me in ieder geval niet verveeld!’ zei ze laatst.
Als je grappen kunt maken over je trauma, dan ben je genezen, volgens mij.