Er zijn twee spirituele wereldvisies die haaks op elkaar staan. De één, populair geworden door Louise Hay, NLP, Abraham Hicks en ‘The Secret’, zegt: ‘Je creëert je eigen werkelijkheid. De buitenwereld is een projectie van je innerlijke wereld.’ Enerzijds is dit een enorme ego-boost, anderzijds is het een loodzware verantwoordelijkheid. De andere visie is meer boeddhistisch/vedantisch georiënteerd: het is de ‘druppel in de oceaan’-theorie. In die visie is zelfs het ‘ik’ een illusie. Jij bepaalt niets, je bestaat niet eens. Je bent louter het waarnemend principe van dat wat plaatsvindt. Mooji, Alexander Smit, Osho, Prembaba – alle goeroes met een Oosterse insteek beweren dit.
Ik blijf in bed
Het is een confronterend concept voor de Westerse mind. Onze cultuur is zo individualistisch dat het pijn doet om zelfs maar te overwegen dat wij geen invloed zouden hebben op de werkelijkheid. Aan de andere kant: het biedt een ideaal excuus om verantwoordelijkheid af te schuiven. Als alles een illusie is en ik ben louter een druppel in de oceaan, wat maakt het dan nog uit wat ik doe? Het is moeilijk genoeg om iedere dag je bed uit te komen. Heerlijk als je een spirituele visie hebt die dat volstrekt overbodig maakt. Blijf lekker in bed, zeker nu het zo koud en nat is buiten!
Schepper en druppel
Paradoxen ontstaan wanneer je vasthoudt aan ‘of-of’. De waarheid komt doorgaans naar voren wanneer je je openstelt voor een derde optie: ‘en-en’. Maar hoe is het mogelijk om zowel de schepper te zijn als de druppel in de oceaan? Hoe dan ook: het is duidelijk te zien hoe mensen beide visies misbruiken. ‘Je creëert je eigen werkelijkheid’ illustreert een westers individualisme die het egoïstisch najagen van eigen gewin rechtvaardigt, maar ook leidt tot eenzaamheid en de brute veroordeling van mensen wiens leven niet verloopt zoals het gepland is. ‘Je hebt je kanker en de oorlog in Syrië zelf veroorzaakt’ is een goed voorbeeld.
Paperclips en hondjes
De ‘druppel in de oceaan’-visie representeert het fatalisme dat je overal in het Oosten ziet. Het leidt tot een apathische houding waarbij het leven in die mate gerelativeerd wordt dat er niets meer hoeft te gebeuren. Daarmee blijft bijvoorbeeld een kastensysteem in India gehandhaafd, omdat iedereen het accepteert. Het is een ‘paperclip’-mentaliteit: alles in India wordt door paperclips bij elkaar gehouden, van kleding tot electriciteitskabels. In Peru worden straathonden niet gecastreerd of gesteriliseerd omdat de lokale bevolking vindt dat men de natuur op zijn beloop moet laten. Niet ingrijpen, go with the flow… Pas wanneer de jonge honden tot overlast leiden omdat het er teveel worden wordt er ingegrepen: de hondjes worden alsnog afgemaakt.
James Ray, een van de sprekers in de film ‘The Secret’ (2006), beweerde dat hij iedere gedachte kon omzetten in werkelijkheid. Drie jaar later werd hij veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf voor ‘doodslag door nalatigheid’ omdat drie deelnemers overleden en 18 mensen naar het ziekenhuis moesten tijdens zijn ‘Spiritual Warrior’ workshop. Zelf gecreëerd? Natuurlijk niet.
Creatief dromen
In ondermeer de Tolteekse en Aboriginal tradities wordt deze werkelijkheid gezien als een droom. Geen illusie, maar wel een droom. Het droombewustzijn van elk levend wezen draagt bij aan de soliditeit en vorm van die droom: de werkelijkheid als zodanig. Dit is een prachtige derde optie. Jij creërt je eigen werkelijkheid, maar je buurman doet dat ook. En hoe meer mensen hetzelfde dromen, des te steviger die werkelijkheid wordt. Geen wonder dat het zo moeilijk is iets te veranderen in de buitenwereld. Geen mens is een eiland. In deze visie zijn we zowel creatief: goddelijk, als druppel: deel van het grote geheel. En-en.
Tolteekse trilling
Het vermogen om te dromen kun je trainen. Dat is goed nieuws. We zijn noch slachtoffer noch oppermachtig. Hoe beter je wordt in dromen, des te meer invloed kun je uitoefenen op de werkelijkheid, luidt het Tolteekse principe. Een van de uitgangspunten van het taoïsme, een andere spirituele stroming, is dat alles uit energie bestaat – een concept dat bevestigd wordt door de moderne wetenschap. Wij zijn energievelden die met een bepaalde trilling vibreren. Als je met iemand op een golflengte zit – letterlijk – versterkt dat je trilling. Wanneer je in een groep bent waar de algemene frequentie totaal anders is dan die van jou verandert dat je trilling; soms ten goede, soms ten kwade. Dit gegeven maakt ons beïnvloedbaar, waarbij de een meegaander is dan de ander, wellicht op grond van hoe sterk of zwak zijn of haar droomvermogen is.
Verstikkend veld
Sommige mensen ervaren deze collectieve trilling: het groepsveld, als iets prettigs, een warme deken die veiligheid en vertrouwdheid biedt. Andere types ervaren hetzelfde veld als verstikkend en beperkend. Waar komt dat door? Wij mensen zijn onderhevig aan twee basisverlangens: het verlangen om vrij te zijn en tegelijkertijd het verlangen om deel uit te maken van de groep. Uiteraard is dit afhankelijk van de kwaliteit van de groepstrilling, maar ook van je eigen innerlijke stem – je individuele trilling, die wonderbaarlijk genoeg in staat is om onafhankelijk van het groepsveld te denken en te voelen. Wanneer het collectieve veld het welbevinden: de harmonische trilling van het individu, niet langer ondersteunt wordt de weerstand langzaam maar zeker groter en ontstaat er een verlangen om de groepstrilling te veranderen.
Vrijheid
Het is verbijsterend hoe gemakkelijk de meeste mensen ‘meetrillen’ met het collectieve veld en niet luisteren naar hun eigen stem. Blijkbaar is de angst om alleen te dromen groter dan de angst met zijn allen in een nachtmerrie terecht te komen. Sterker nog: de identificatie met het collectieve veld, dit samenspel van overtuigingen, concepten en conditioneringen, is vaak zo sterk dat men dit als ‘ik’ ervaart. Uitspraken als: ‘Ik ben moslim’, ‘Ik ben Nederlander’ of ‘Ik ben bouwvakker’ worden over het algemeen gezien als heel normaal. Ook overtuigingen als: ‘Hij wordt nooit meer beter’ of: ‘Je moet werken voor de kost’ worden voor zoete koek aangenomen. In mijn optiek is de ware definitie van vrijheid: het vermogen om onderscheid te maken tussen het collectieve droomveld en dat van jezelf.
Cavia’s
Reizen, het letterlijk weggaan uit het groepsveld, is in die zin een hele gezonde bezigheid. Afstand nemen van dat wat vertrouwd is heeft een uiterst verfrissend effect op de geest. Ik ben net terug uit Peru, dus ik weet waar ik het over heb. In de war raken van wat je ziet en hoort nodigt uit tot een creatief proces van herwaarderen wat nou waar is en wat louter een overtuiging is die wellicht vervangen kan worden door iets beters. Zijn cavia’s nou een huisdier of om op te eten?
Droom-yoga
Hoe train je je droomvermogen? Er zijn veel manieren om dit te doen – in het taoïsme en boeddhisme heet het ‘droom-yoga’. De bottomline is: Geloof niets, twijfel aan alles, verwelkom verwarring en… ga op reis! Innerlijk of uiterlijk, dat maakt niet uit. Doe wat je het meest aanspreekt. Laat je verrassen door de reikwijdte van je verbeeldingskracht. Wanneer je diep van binnen aanvoelt dat het tijd wordt dat we onze collectieve droom veranderen, wanneer je beseft dat we aan ons aanpassingsvermogen ten onder gaan, weet dan waar te beginnen: wordt een dromer. Je bent niet de enige.
Sanne Burger
Stel je voor dat er geen landen zijn
Het is echt niet zo moeilijk
Niets om voor te doden of te sterven
En ook geen religies
Stel je voor dat alle mensen
In vrede leven
Je kunt zeggen dat ik een dromer ben
Maar ik ben niet de enige
Ik hoop dat je op een dag mee gaat doen
En de wereld zal als Een worden
John Lennon
________________________________________
Sanne Burger is schrijfster, coach, masseuse en lerares.
0 reacties