Dit artikel verscheen in het kerstnummer van De Andere Krant:

Even voorbij de Efteling, in Loon op Zand, stuiten we op een verborgen, maar uiterst realistisch sprookje: Hartenboeren. Het project van Peter Timmermans en Angelique Verhoeven ontstond uit een missie om mensen de kracht van de natuur te laten ervaren – met een open hart, stevig geworteld in de aarde. Goed voor jezelf, goed voor de ander, goed voor de aarde, is hun motto.

Vier jaar geleden kochten Peter en Angelique een hectare landbouwgrond, zetten er een yurt op en begonnen ze aan de verwerkelijking van hun droom: volledig zelfvoorzienend leven en daarmee een inspiratie zijn voor anderen. Tijdens de coronajaren bouwden ze lekker door. Inmiddels hebben ze een jong voedselbos, een eigen bron, een weelderige moestuin, een grote koepelvormige groentekas, een composttoilet, zonnepanelen en een klein verplaatsbaar huis (zelfgebouwd met grotendeels duurzame materialen uit de omgeving) waar ze met hun twee dochters in wonen. Ze hebben kippen, een kat en natuurlijk een hond. De zwarte labrador begroet alle bezoekers uitgelaten.

“Juul is de beste gastheer die je je maar kunt wensen”, zegt Peter over zijn huisdier. Hij is een stoere man met gespierde armen die me met zijn vrouw verwelkomt in hun prachtige Mongoolse yurt. De houtkachel brandt en het ruikt naar verse koffie. Ik nestel me op de bank, met Juul naast me. Het voelt heerlijk huiselijk hier.
“Nou vooruit”, zegt Angelique – tenger, met korte krulletjes en een zachte uitstraling – als ik mijn mobiele telefoon uit mijn tas vis om ons gesprek op te nemen. “Normaal is dit een mobielvrije zone.”
Er hangt inderdaad een bordje. Oeps, dat had ik niet gezien. Ik zet hem gauw op vliegtuigstand.
Met hun twee dochters van 12 en 15 leven Peter en Angelique inmiddels grotendeels zelfvoorzienend op hun eigen land. Waar zoveel mensen van dromen, hebben zij in vrij korte tijd voor elkaar gekregen – en dat in Nederland!
“We hebben nooit overwogen om naar het buitenland te verhuizen”, zegt Angelique. “We hebben altijd sterk het gevoel gehad dat we het hier moesten doen, juist omdat een andere, meer natuurlijke manier van leven hier zo nodig is. We doen dit niet alleen voor onszelf, maar we willen dit uitdragen naar de wereld. Dat is onze missie, onze taak. Wij komen vrijheid brengen. Wij komen hier de boel openzetten. Wij laten zien dat het wél kan! We zien ook wat er misgaat in de wereld, maar richten ons op de mogelijkheden. We hebben allemaal iets belangrijks bij te dragen, maar dan moet je het wel doen!”

“Zelfvoorzienend leven betekent: jezelf voorzien van leven, en dat is het mooiste wat er is”, zegt Peter. “Het geheim is dat je je missie moet verhelderen en daaraan trouw moet blijven. Als je geen missie hebt, mis je de drijfveer om je leven vorm te geven. Op het moment dat wij de onze helder hadden, gingen allerlei deuren open. Onze yurt en deze plek zijn op bijzondere wijze tot ons gekomen, omdat we verantwoordelijkheid namen voor wat we wilden en duidelijke keuzes maakten. Het viel allemaal vanzelf op zijn plek, twee weken voordat we ons oude huis uit moesten. Als je zo’n grote stap zet, geeft dat diep vertrouwen in jezelf.”
Na een korte carrière als professioneel springruiter en een jaartje als taxichauffeur, werd Peter politieman.
“Ik werk er al 22 jaar, inmiddels alweer negen jaar als begeleider van politiemannen en -vrouwen met burn-out of PTSS. In die branche komt dat veel voor. De eerste jaren werkte ik met hen in moestuinen in de omgeving, sinds vier jaar op ons eigen stukje grond. Mijn werk in de natuur met politiemensen is altijd gesteund door de organisatie. Ik ben ook ervaringsdeskundige. Wat mij als politieman nekte, waren de reanimaties – dat waren er meer dan vijftig, waarbij twee derde van de slachtoffers het niet haalde. Dat zijn veel doden. Als je een automobilist bij een ongeluk niet uit zijn auto krijgt en je hem op een gegeven moment moet loslaten, omdat de auto brandt en het te heet wordt, moet je een stap achteruit doen terwijl die jongen verbrandt. Dat zijn traumatische ervaringen die tijd en aandacht nodig hebben. Zelf kon ik door PTSS een periode niet meer werken. Ik ben hersteld in onze moestuin, samen met Angelique. Daarna ben ik begonnen met het begeleiden van collega’s, inmiddels honderden, met het verwerken van trauma en het herstellen van uitputting. Dat doe ik heel intuïtief, want genezing is voor iedereen anders. Wat voor jou werkt, werkt misschien niet voor mij te doen. Meestal zitten we hier een tijdje voor de kachel te praten en dan neem ik iemand mee naar buiten, waar we klussen of in de tuin werken. Een van mijn collega’s die volkomen afgeschreven was bij de politie en echt niet meer terug kon in het werkproces, heeft hier ongelooflijk veel werk verricht. Dat gaf hem een gevoel van zingeving en dat was zijn genezing. Mensen zijn zo ongelooflijk krachtig, dat hou je niet voor mogelijk. Ik spreek iemand altijd aan op zijn eigen verantwoordelijkheid, zijn eigen kracht. Dat is het enige wat telt.”

Angelique en Peter zijn volledig autodidactische Hartenboeren. Ze volgen geen methodiek, geen leer en geen goeroe.
“Ik heb nauwelijks diploma’s en daar ben ik blij om”, zegt Angelique. “Daardoor heb ik minder af te leren. Ik was altijd al eigenwijs en heb daarmee mijn eigen wijsheid goed kunnen bewaken en bewaren. De natuur is onze enige leraar. Wij leren alles van haar. Onze methode is naar binnen gaan, weg van alle uiterlijke afleiding, en contact te maken met het hart dat toegang geeft tot het kwantumveld, dat veld van oneindig potentieel dat we met ons hoofd niet kunnen bevatten. Er zijn veel manieren om dat te doen, daarom zijn wij niet zo van de methodes of de goeroes.”
Angelique werkte vroeger in de zorg en werd daarna trainingsactrice. “Ik speelde jarenlang de moeilijke typetjes in trainingen bij de zorg. Daarvan heb ik veel geleerd, maar ik speelde steeds dezelfde problematiek: Hoe hou ik mezelf staande in deze hectiek? Op een gegeven moment waren alle rollen gespeeld en ben ik gestopt.
Peter en ik zijn al heel lang bij elkaar. Toen ons eerste kindje geboren werd, stopte mijn hartspier en stierf ik bijna, maar er was te weinig tijd om dat goed te verwerken. We hadden net een huis gekocht en ik moest weer aan de bak, want de hypotheek moest betaald worden. Onze tweede dochter stierf voor de geboorte, wat ons natuurlijk diep raakte. In diezelfde periode werd Peter ziek en raakten we zowel financieel, emotioneel als fysiek in een pittige crisis. Met de komst van ons derde kind hervonden we ons vertrouwen en bereikten we een keerpunt. Wij zeiden tegen elkaar: en nu is het genoeg! Genoeg slachtofferschap, genoeg met die ellende! Onze kracht hervonden we in de moestuin, zoal Peter al zei. Het lukte ons het tij volledig te keren. In die zin zijn Peter en ik echte strijders. In die moeilijke tijd hebben we een kracht in onszelf ontdekt die groter is dan wat ook. Wij mensen hebben zoveel kracht in onze donder! Die kracht, die onder alle trauma en moeilijkheden verborgen ligt, voeden we door onze missie die we via Hartenboeren uitdragen. Wij vormen PTSS om van Post Traumatische Stress Stoornis naar Potentieel Toegankelijk Stromende Superkracht.”

Hoe bevalt het zelfvoorzienende leven hun puberdochters?
“Onze dochters zijn heel zelfstandig. Wij hebben onze dochters nooit opgevoed in de traditionele zin van het woord. We hebben ze natuurlijk wel beschermd en begeleid, maar ze zo weinig mogelijk opgelegd. Natuurlijk botsen we weleens en roept onze oudste: ‘Ja, jullie willen zo nodig zelfvoorzienend leven!’, maar pas nog was ze op een feestje waar ze mensen trof die in Spanje zelfvoorzienend wilden gaan leven. Die
geeft ze dan wel ons website-adres en andere informatie. Dan is het natuurlijk wel heel leuk dat ze er zoveel van weet.”

“We zitten nu in een overgangsfase waarin ik langzaam maar zeker ga stoppen met het begeleiden van politiemensen”, zegt Peter. “In 2025 is dat klaar. Als ik 50 word, begin ik gewoon weer opnieuw. Dat is een grote stap, maar ik weet dat ik het moet doen om trouw te blijven aan mijn missie. Ik heb het politiewerk jarenlang met hart en ziel gedaan, maar ik merk dat het vlammetje in mijn hart er niet meer harder van gaat branden. Waar mijn innerlijk vuur nu van oplaait, is bezig zijn met zelfvoorzienend leven. Ik leer nu hoe ik ervoor kan zorgen dat de slakken onze paddenstoelen niet opvreten en hoe je fruitleer maakt van de bessen uit het voedselbos. En wat ik leer, deel ik weer met anderen. Dat is nu mijn missie. We maken grote stappen met Hartenboeren, waardoor we anderen ook steeds meer te bieden hebben. We geven sinds kort trainingsdagen – krachtdagen en ervaringsdagen – voor groepjes mensen die geïnteresseer zijn in zelfvoorzienend leven.”

“De krachtdagen doe ik met Monique Vermeer van Natuurlijk Samen Doen”, vertelt Angelique. “Monique is een echte krachtdrager. Zij weet van wanten. Iedere krachtdag verloopt anders, want er komen steeds andere deelnemers. Langzaam maar zeker groeit Hartenboeren uit tot iets dat voor onszelf, maar ook voor anderen inspirerend en bemoedigend is. Onze yurt wordt al bijna te klein!”
“Ik geef de ervaringsdagen die vooral gericht zijn op zelfvoorzienend leven”, sluit Peter aan. “Deze dagen variëren van twee uur tot twee dagen. Ze zijn niet alleen praktisch, maar gaan ook over het formuleren van je missie, want dat is de basis van alles. We krijgen de meest bijzondere mensen op ons pad. Het geeft enorm veel voldoening om zo te werken.”

Sanne Burger voor De Andere Krant
sanneburger.com

Hartenboeren – op eigen kracht
De Andere Krant
Foto: Markus Kamphuis