In de laatste jaren van zijn leven ging Osho steeds langzamer praten. In het begin ratelde hij erop los, maar aan het eind was hij helemaal Zen. Op het laatst vertelde hij alleen nog maar moppen. Zijn sannyasins stuurden hem per post de beste moppen ter wereld, die hij dan met tergend langzame stem en met groot gevoel voor drama voordroeg tijdens de satsang. Wat een feest moet dat geweest zijn, om een publiek van een paar duizend volgelingen aan het lachen te maken. De apotheose van zijn leraarschap.

Hier één van zijn beste moppen: “Er was eens een jonge man die hevig verlangde naar de waarheid, dus hij besloot om monnik te worden. Hij werd liefdevol opgenomen in een kloostergemeenschap waar hij de eervolle taak kreeg de oude geschriften te dupliceren. Zijn ijver, precisie en prachtige handschrift werden alom gewaardeerd. Zelfs de hoofdabt kwam op een middag naar de bibliotheek om zijn werk te bewonderen en de jonge monnik te complimenteren. Hij zag echter meteen dat de jongen hevig bezorgd was. ‘Wat zit je dwars, mijn zoon?’ vroeg de abt. De monnik aarzelde, maar uiteindelijk kwam het hoge woord eruit. ‘Ik ben bezig met de 46e versie van het heilige boek, maar hoe kunnen we zeker weten dat onze huidige teksten overeenkomen met het origineel?’ ‘Mijn zoon, maak je geen zorgen’, sprak de abt ferm. ‘Het origineel ligt veilig opgeborgen in de kerkers. Het is uitgesloten dat er fouten zijn gemaakt.’ ‘Als U het zegt’, zei de monnik, en boog zich weer over zijn werk. De volgende dag was de abt nergens te bekennen. Tegen de avond ging de monnik hem zoeken. Hij daalde de trappen af naar de kerkers van het klooster en vond de abt in een ver weggelegen kelder, waar hij met zijn hoofd tegen de muur aan het bonken was. Op tafel lag een geopend boek, het perkament geel van ouderdom. ‘Maar eerwaarde, wat is er aan de hand?’, vroeg de monnik. ‘Je had gelijk, mijn zoon’, jammerde de abt. ‘Er staat ‘celebrate’ en niet ‘celibate’.

Osho

Osho heeft wel een punt hier. Bij alle oude geschriften heb je het probleem van vertalen en dupliceren, wat vóór de boekdrukkunst nog handwerk was. Desondanks zijn er nog steeds mensen die de bijbel en de koran letterlijk nemen. Bijvoorbeeld: Martelaars mogen volgens de huidige interpretatie van de koran in de hemel rusten tussen 72 maagden. Echter: in de tijd dat de Koran werd opgeschreven werden er nog geen puntjes gebruikt voor de klinkers. Stonden er in dit vers andere puntjes, dan had er gestaan: ‘Martelaars mogen rusten tussen 72 wijnranken.’ Dus wat wordt het na de dood? Een horde maagden of een trosje druiven?

Denk eens na, mensen. Het eerste deel van de bijbel, over het leven van Jezus, is 200 jaar na zijn overlijden geschreven. Dat is eeuwen! Daarnaast lezen wij de vertaling vanuit het Hebreeuws, waar een en hetzelfde woord vaak meerdere betekenissen heeft. ‘Hagah’ bijvoorbeeld betekent zowel nadenken, in jezelf mompelen als hardop reciteren. Misschien staan de Joden dus voor niets hardop te bidden voor de klaagmuur in Jeruzalem – hebben ze gewoon de opdracht verkeerd begrepen. Dat is dan nog een relatief onschuldig misverstand. Nog veel gekker wordt het wanneer je de oorsprong van de term: ‘de heilige geest’ onderzoekt. Waarom wordt God altijd als een man gezien? De oorsprong van het woord ‘geest’ is het Hebreeuwse woord ‘roeach’. ‘Roeach’ betekent ‘kracht in beweging’ en wordt meestal aangeduid als wind of adem. Dat is noch mannelijk, noch vrouwelijk. In het Chinees wordt dit principe aangeduid als ‘chi’ en in het Sanskriet als ‘prana’.

Ineens wordt hiermee de logica duidelijk van de bewering dat Jezus verwekt werd door ‘de heilige geest’. Daar is niks mysterieus aan: iedereen komt voort uit dezelfde bron van levenskracht. Nog grappiger is dat in het Hebreeuws het woord ‘almah’ zowel maagd als jonge vrouw betekent. We kunnen dus kiezen: Jezus is verwekt door de heilige geest en uit een maagd geboren, of Jezus komt voort uit de levenskracht zelf en is uit een jonge vrouw geboren. Goh… Wat een verwarring heeft dat opgeleverd: een baldadige monnik die zin had het verhaal wat smeuïger te maken. Hij vond het vast een goede grap. Wist hij veel dat dit het begin was van het taboe op seks en het discrimineren van vrouwen, dat tot op de dag van vandaag voortduurt.

Ik kan niet zo goed tegen vrouwengrapjes. ‘Hoe noem je een intelligente vrouw? Een travestiet.’ ‘Waarom gebeuren er zoveel ongelukken als mannen dronken zijn? Omdat ze dan hun vrouw laten rijden.’ ‘Wat doe je als je voetballen aan het kijken bent en je vrouw komt de keuken uit? De ketting korter maken.’ Bij grappen die ten koste gaan van vrouwen voel ik me zo ongemakkelijk dat ik of ga slaan of, als dat om de een of andere reden ongepast is, net doe alsof ik lach, wat ik niet kan, wat dan anderen weer aan het lachen maakt, vooral in de kroeg. Ingewikkeld hoor, dat moppengedoe. Omgekeerd houden mannen al helemaal niet van moppen die over hen gaan, maar vrouwen zijn over het algemeen niet zo van het moppen tappen. Daar hebben mannen dan weer geluk mee.

De Heilige Graal zoals weergeven op ‘Monty Python’s Absolutely Useless Website’

Wat ik zelf verreweg de beste mannengrap vindt is de mythe van de Heilige Graal. Het is een verhaal dat al sinds de 12e eeuw verteld wordt. Het spreekt dus al 800 jaar tot de verbeelding.
‘Er was eens een machtige koning die op zoek ging naar de Heilige Graal: een mystieke schaal die hemel en aarde bijeen kon brengen en goed en kwaad in balans kon houden. Noch de koning, noch zijn dappere ridders konden de graal vinden, ondanks hun vele kruistochten. Maar Parsifal, een jonge jongen, een toonbeeld van onbevangenheid en onschuld, vond de graal uiteindelijk, na vele omzwervingen en avonturen.’

De naam Parsifal betekent letterlijk: onnozele dwaas. De oorsprong van het woord ‘heilige graal’ is ‘sangreal’, wat ook vertaald kan worden als ‘heilig bloed’. Hmm… laat eens kijken. Een heilige schaal die ook geassocieerd kan worden met heilig bloed… iets dat hemel en aarde bijeen kan brengen… wat zou dat in Gods naam kunnen zijn? Weet je wat? Laten we er een onnozele dwaas op af sturen, want zelfs de machtigste man ter wereld komt er niet achter. Ondertussen weten alle vrouwen het allang. Wat is de Heilige Graal anders dan de schoot van een vrouw? Zij brengt hemel en aarde bijeen wanneer ze nieuw leven voortbrengt, maar ook wanneer ze een man in zich ontvangt en in haar lichaam de mannelijke en vrouwelijke pool, hemel en aarde, verenigd worden. Zij draagt het geheim van het leven in zich en houdt zo goed en kwaad in balans.

Ik moet altijd lachen als ik bedenk hoe al die machtige mannen de wereld bestormen, op jacht naar iets wat ze al hebben, terwijl ondertussen hun vrouw en kinderen thuis op ze wachten. En dan bellen ze ’s avonds naar huis: ‘Nee, ik heb het nog niet gevonden. Ik denk dat ik Afghanistan maar eens binnen ga vallen, of misschien moet ik eens een stukje grond op Mars kopen. Dit is een belangrijke missie! Ja, ik mis jou ook schatje.’ En als hij dan eindelijk thuis komt omhelst hij ontroerd zijn kinderen, bedrijft hij ’s nachts hartstochtelijk de liefde met zijn vrouw en zegt hij in vervoering: ‘Ik wou dat ik kon blijven.’ En dan fluistert zijn vrouw zachtjes: ‘Parsifal’.
______________________________________________________________________