Seksueel misbruik: een moeilijk onderwerp, maar ik kom het steeds opnieuw tegen. Meer dan de helft van mijn cliënten heeft het meegemaakt. Seksueel misbruik is geen uitzondering, het is de regel. Het is niet langer iets dat alleen boosaardige priesters hun misdienaartjes aandoen, al is de kerk wel degelijk schuldig aan het feit dat het nu zo wijdverbreid is. Zo gauw je seks veroordeelt tot de kerkers van zonde en hel zal het zijn natuurlijke onschuld verliezen en zich op steeds groteskere wijze manifesteren. Ik ben er zo moe van. Vanochtend had ik een lang gesprek met een vrouw die van haar sjamaan te horen had gekregen dat er werkelijk maar één manier was om haar te genezen: hij moest een ritueel doen waarbij ze drie keer seks zouden hebben, opdat hij de entiteit uit haar lichaam kon verwijderen. ‘Denk je dat ik hem kan vertrouwen?’, vroeg ze. ‘Neeeeeeeeee!’, zei ik. ‘Nee!’

Trauma
Natuurlijk is er een enorm spectrum van seksueel geweld. Het varieert van vrij onschuldig, een opgedrongen kus, onhandige versierpogingen en verbaal geweld (net nog op straat: een opgeschoten jongen roept naar een meisje: ‘Kuthoer! Geen wonder dat je nog maagd bent, je bent zo lelijk!’) tot regelrecht gewetenloos: georganiseerde pedofielen-netwerken, human trafficking en gedwongen prostitutie. Soms is het een vreemde die het geweld pleegt en soms is het iemand van wie je houdt.. je vader, je broer of je stiefmoeder, of de buurman waar je altijd terecht kon als je ouders ruzie hadden. Het trauma dat seksueel misbruik oplevert is afhankelijk van hoe ernstig het misbruik was en hoe goed je de dader kende. Hoe groter je vertrouwen en afhankelijkheid was, des te dieper is vaak de pijn.

Onvrede
Hoe is het mogelijk dat seksueel misbruik zulke proporties heeft aangenomen? Wat is er aan de hand? Zijn we dan niet met zijn allen bevrijd door de seksuele revolutie? Het antwoord is: ‘Nee’. We hebben nog steeds geen idee. In twee generaties hebben we een vrijheid veroverd die zijn weerga niet kent: we mogen naar bed met wie we willen, wanneer we willen en waar we maar willen – en we weten van gekkigheid niet meer wat we moeten doen. ‘Alles mag en alles moet kunnen’ is nu het motto. Maar seksfeesten en pornografie zijn geen ware uitingen van vrijheid, het zijn de uitwassen van het veroordelen en onderdrukken van seksualiteit. Het is de andere kant van de medaille: van het onderdrukken van seks gaan we nu naar het uitleven van dat wat we denken dat we willen, maar net als voorheen heeft het niets met de onschuld en diepte van natuurlijke seks te maken. Grenzen en regels zijn taboe geworden, maar ondertussen is de onvrede over seks steeds groter aan het worden – of wellicht komt de onvrede nu pas naar buiten, na generaties van pretentie van beide seksen. Eindelijk!

Snelkookpan
Het erkennen van deze onvrede is de sleutel is tot het oplossen van seksueel geweld. Barry Long vraagt in zijn lezing over seksualiteit: ‘Making love – sexual love the divine way’ zijn luisteraars om hardop te zeggen: ‘Ik ben niet tevreden over mijn seksleven. Ik heb hulp nodig.’ Het is op zich al een overwinning om dit openlijk toe te geven, want hoe groot is de ontkenning van het feit dat we vrijwel allemaal ontevreden zijn over ons seksleven? De schaamte die we voelen leidt ertoe dat we liever doen alsof – soms zelfs tegenover onze partner – dan dat we toegeven dat er iets moet gebeuren. Terwijl het juist deze schaamte, deze ontkenning is die resulteert in een mate van frustratie die zo hevig kan worden dat het leidt tot geweld. Het is de logica van de snelkookpan: wanneer je de deksel er te lang op houdt wordt de druk te groot en explodeert de boel.

Macht
Seksueel misbruik is een vorm van seksueel geweld. Het wordt gekenmerkt door  ongelijkwaardigheid. De ene partij heeft meer macht dan de ander en gebruikt die macht om de ander te dwingen tot seks. Het is de ultieme vorm van machtsmisbruik, waarbij de verantwoordelijkheid ALTIJD en voor 100% bij de dader ligt. Een workshopleider die met een deelneemster naar bed was geweest en nu spijt had beschuldigde de vrouw ervan dat zij hem zo had uitgedaagd dat hij geen weerstand kon bieden. Hij vond echt dat vrouwen niet zo verleidelijk zouden mogen zijn. Iemand die ik ken ging zelfs zo ver om te zeggen dat haar buurmeisje, die misbruikt werd door haar vader, ‘zeker iets karmisch uit te werken had met hem’. Nee. Dat is de omgekeerde wereld. Macht wordt gedefinieerd door positie, leeftijd, fysieke kracht en geld.. om er maar een paar te noemen. Het is vrijwel altijd onmiskenbaar en overduidelijk wanneer er sprake is van machtsmisbruik in een relatie. Je weet meteen wie de dader is en wie beschermd moet worden.

Gouden regel
We zijn allemaal zijdelings, in meer of mindere mate, betrokken bij seksueel misbruik, of we willen of niet. Wanneer je geconfronteerd wordt met seksueel misbruik – in je familie, in je dorp of zelfs in Calais of Duinkerk, waar terwijl je dit leest in de vluchtelingenkampen kinderen ontvoerd worden door mensenhandelaars – wat doe je? Kijk je de andere kant op of onderneem je actie? Ga je met de mensen praten, geef je de dader aan, schrijf je er een artikel over, ga je er naartoe om het misbruik te stoppen? Praat je erover of hou je het in stand door erover te zwijgen, net als iedereen? Het is moeilijk om te bepalen wat wijs is om te doen, maar wegkijken is meestal niet de beste optie. Zo gauw je wegkijkt sta je het misbruik toe en word je medeplichtig. Een gouden regel bij seksueel misbruik is: Praat erover. Breng het in het licht, zodat het niet langer in de schaduwen van de samenleving kan voortwoekeren.

Genieten
Seksueel misbruik staat niet op zichzelf. Het is het directe gevolg van hoe wij als samenleving met seks omgaan. De verwarring is heel groot, de onvrede zit heel diep. Erkenning van die onvrede is een eerste stap tot het terugkeren naar een natuurlijke seksualiteit. We maken allemaal deel uit van deze familie van 7 miljard die nu de aarde bevolkt. De manier waarop je zelf met seks om gaat bepaalt uiteindelijk wat je bijdraagt aan deze wereld, veel meer dan het veroordelen van anderen. En op dat vlak kun je heel veel doen. Er zijn wegen om te leren hoe je gelukkig kunt zijn in je seksleven, hoe je met integriteit en verantwoordelijkheid met seks kunt omgaan. Het is mogelijk om je eigen trauma’s en angsten te verwerken, zodat je een levend voorbeeld wordt van iemand die met waardigheid in zijn mannelijke of vrouwelijke kracht staat. Je kunt besluiten om eerlijk en open te worden over seks, zodat je vanuit de grond van je hart kunt zeggen: ‘Ik heb niets te verbergen’. Er zijn eeuwenoude methodes om weer vanuit onschuld en speelsheid te leren genieten van seks, je eigen lichaam te leren kennen, je grenzen te leren aangeven en je diepste verlangens te omarmen, zonder schuld en schaamte. Vind die wegen. Wordt een wijze en gulle minnaar met voldoende zelfkennis en innerlijke kracht om te weten dat voor jou seks, liefde en God niet langer gescheiden zijn. Reken af met het verleden. Accepteer niet langer een leven van compromissen en aanpassen, maar ga voor wat je weet dat mogelijk is. De wereld heeft meer wijze mannen en vrouwen nodig. Ben er één of word er één.

Sanne Burger

Sanne Burger is schrijfster, coach, masseuse en Tao Training instructrice.